Klok luidt bij herdenking Paasheuvel Vierhouten

VIERHOUTEN - Donderdagavond 4 mei vond de jaarlijkse herdenking bij de Paasheuvel in Vierhouten plaats. De bijeenkomst werd geopend door Co van den Berg, voorzitter van het 4 mei comité Paasheuvelgroep. Hij refereerde aan het feit dat het 100 jaar geleden is dat De Paasheuvel werd gebouwd, een makkershuis, een huis van geborgenheid. Een plek waar na de oorlog vaak gesproken en gezongen werd: ‘Nooit meer oorlog, de mens is goed.’ Namens de gemeente Nunspeet legde wethouder Jennifer Elskamp bloemen bij het monument. De avond werd muzikaal omlijst door Trio Carmel en de herdenking werd afgesloten met het défile.

Peter Verdaasdonk, directeur Paasheuvelgroep, benadrukte dat gedenken tijdloos is. "We raken steeds verder verwijderd van de jaren ’40-’45, des te belangrijker is dat de verhalen verteld blijven worden." Hans Spekman, oud-voorzitter PvdA, sprak over vrijheid en haalde enkele citaten aan. Fiep Poppe-Kesner las het gedicht "Het Carillon'' voor en een selectie van gedichten onder andere geschreven in gevangenschap en na de bevrijding. Vervolgens werd de bronzen klok geluid en volgden twee indrukwekkende minuten van stilte.

Schoenen (een fragment uit een Pools gedicht)

Een jagende wagen

Wat brengt hij mij aan?

Een vrolijke berg schoenen

Waar komt ze vandaan?

Van die muiltjes, die voeten

Glasknoopjes als dauw

Maar – waar het lichaam

en daar – waar de vrouw?

Waarom al die schoenen

en geen enkel kind

En geen enkele bruid hier

die haar muiltjes bindt?

Tussen toffels en laarsjes

Daar, mijn moeders schoen

Voor de sabbath ging zij

ze aan haar voeten doen.

De vraag: Van wie zíj́n ze

scheurt het hart in pijn

Ach zeg mij toch, schoenen

waar de voeten zijn?

Herdenkingsmonument Paasheuvel

In 1947 werd ter herinnering aan de leden van de Arbeiders Jeugd Centrale, die in de oorlog hun leven gaven voor de vrijheid, een bronzen klok ingewijd. Bij de luidklok werd een gekalligrafeerde dodenlijst geplaatst. De tekst op de klok luidt: "1940-1945. Als blijvende herinnering aan onze jonge kameraden, die stierven voor de vrijheid, roept mijn stem van de Paasheuvel om hun voorbeeld niet te vergeten en te blijven getuigen voor vrede, vrijheid en vriendschap. Pinksterfeest 1947." In 1983 werd de dodenlijst vervangen en aangevuld en kwam een bronzen gedenkzuil met 415 namen van AJC-leden uit heel Nederland.

Gerben Andries Lenstra & Het verdriet rond de Paasheuvel

Op de zuil staat één naam van een Nunspeets AJC-lid. Het is Gerben Lenstra, die een rol speelde in het Nunspeets verzet en ook actief was in Het Verscholen Dorp. Hij was student economie en sinds mei 1943 ondergedoken in Amsterdam. Door verraad werd hij gearresteerd en kwam hij uiteindelijk in het lamp Neuengamme terecht, waar hij overleed. Na de herdenkingsplechtigheid kregen alle aanwezigen het pas verschenen boekje ‘Gerben Andries Lenstra & Het verdriet rond de Paasheuvel’ overhandigd, geschreven door Joop Witte & Bouke Bergstra. Joop en Bouke, redactieleden van ‘Het Gele Blaadje’, het blad van en voor oud AJC’ers, proberen al jaren de verhalen achter de namen op de Zuil te achterhalen. Zo zijn zij gestuit op de verhalen over Gerben en zijn drie jaar jongere broer Andries en van het een kwam het ander. Het boekje is te koop bij vele boekhandels, musea e.d .

De aanwezigheid van jongere asielzoekers uit de Mallejan bleef niet onopgemerkt en kon rekenen op veel waardering van de aanwezigen.